Wszystko, co musisz wiedzieć o formatach A, B i C

Każdy z nas zapewne wie, że pliki z projektami graficznymi powinny zostać przystosowane do formatu wydruku. Jak jednak odnaleźć się w gąszczu wszystkich dostępnych wymiarów papieru i wyrazić swoje oczekiwania? Przybywamy z pomocą! Poniższe wskazówki z pewnością pozwolą rozwiać wszelkie wątpliwości oraz poczuć się pewnie podczas wyboru odpowiedniego formatu.

Norma ISO 216 i trochę historii

We wszystkich wymiarach arkuszy trudno jest się połapać, dlatego oznaczenia znacząco ułatwiają sprawę. Nawet profesjonalnym drukarzom w natłoku pracy zdarzają się błędy. W Polsce formaty papieru są zgodne z międzynarodową normą ISO 216 wskazującą ich trzy główne typy: A, B oraz C. Dzielą się one na 10 kolejnych, mniejszych formatów wyrażonych w milimetrach. Rodzaj C określa głównie rozmiary kopert.

Obowiązującą normę ISO 216 stworzył Niemiecki Instytut Normalizacyjny już w 1922 roku, jednak formaty arkuszy, o których mowa powstały we Francji na przełomie XVIII i XIX wieku. Można je było znaleźć również w innych krajach Europy Zachodniej z wykluczeniem Wielkiej Brytanii.

A4 i wszystko jasne!

Najbardziej rozpowszechnionym, podstawowym rozmiarem papieru jest typ A. Pierwszy format z tej grupy oznaczony został jako A0 (841 X 1189 mm) będący największym wymiarem. Wszyscy doskonale kojarzymy rozmiar A4 (210 X 297 mm), czyli standardową kartkę z bloku rysunkowego. Służy on jako baza do rozpoznawania innych formatów, ponieważ posługując się przykładem, znacznie łatwiej możemy je sobie zobrazować:

• A5 to strona A4 złożona na pół – dokładne wymiary: 148 X 210 mm – mają go najczęściej szkolne zeszyty;
• A6 uzyskamy po zgięciu papieru A5 na pół wzdłuż dłuższego boku lub złożeniu arkusza A4 na cztery równe części – otrzymamy wówczas wymiar: 105 X 148 mm;
• A7 najprościej osiągnąć, składając stronę A5 na cztery części 74 X 105 mm;
• A8 to bardzo mały rozmiar, dokładnie: 52 X 74 mm – odpowiada on jednej małej części papieru ze standardowego bloku złożonego na osiem części;
• A9 i A10 – najmniejsze z możliwych formatów z grupy A – pierwszy z nich wynosi 37 X 52 mm, a drugi 26 X 37 mm, co odpowiada dokładnie 1/32 i 1/64 kartki A4.

A co w przypadku większych formatów niż standardowy papier z bloku rysunkowego? Wystarczy zestawić ze sobą dwa arkusze A4, żeby otrzymać wymiar A3 (297 X 420 mm). Rozmiar A1 (594 X 841 mm) to po prostu osiem stron A4, a format A0 (841 X 1189 mm) jest zestawieniem szesnastu standardowych kartek.

Do czego służą wymiary arkusza z grupy B?

Można by pomyśleć, że skoro mamy do dyspozycji tak wiele przeróżnych rozmiarów papieru z zakresu A, to więcej możliwości nam nie potrzeba. Nic bardziej mylnego. Formaty B są znacznie większe od tych z pierwszego szeregu. Z tego względu znajdują zastosowanie szczególnie w poligrafii. Najpopularniejszym wymiarem jest B5 – wykorzystuje się go do wydruku książek, czasopism czy broszur. Początkowo grupa B należała do rozmiarów roboczych w drukarstwie, ponieważ zawierała dodatkowe marginesy technologiczne. Po ich obcięciu otrzymywano arkusze z formatu A.

„Pocztówkowy” rozmiar C

Jak już wspomniano powyżej, formaty C określają przede wszystkim rozmiary kopert wykonywanych w taki sposób, aby każda z nich bez problemu zmieściła kartkę z parametrami A. W praktyce oznacza to, że jeśli mamy do wysłania list napisany, np. na papierze A4 wystarczy włożyć go do koperty C4 i gotowe! Oczywiście poza kopertami wymiary C mają również inne zastosowanie, m.in. przy projektowaniu opakowań.